شهرستان کازرون

بنام خدای سلمان محمدی

 ویژگیهای اجتماعی

شهرستان کازرون به مساحت 4062 کیلومتر مربع ، دارای 4 بخش و 11 دهستان و 314 روستا می باشد . بخش مرکزی با وسعت 1026 کیلومتر مربع ، شامل دهستان های امامزاده سید حسین به مساحت 2/193 کیلومتر مربع ، بلیان به مساحت 7/328 کیلومتر مربع ، دریس به مساحت 5/288 کیلو متر مربع ، و شاپور به مساحت6/215 کیلومتر مربع است .

بخش کوهمره ، به وسعت 8/731 کیلومتر مربع ، دارای دهستان های دشت برم به مساحت 2/266 کیلومتر مربع و کوهمره به مساحت 6/465 کیلومتر مربع است .

بخش خشت و کمارج به مساحت 738 کیلومتر مربع ، دارای دهستان های خشت به مساحت 400 کیلومتر مربع و کمارج به مساحت 338 کیلومتر مربع است

بخش جره و بالاده با مساحت 2/1566 کیلومتر مربع ،دارای دهستان های جره به مساحت 700 کیلومتر مربع .دادین به مساحت 2/556 کیلومتر مربع و فامور به مساحت 310 کیلومتر مربع است .

 

وجه تسمیه:

نام شهر تاریخی کازرون ، از« گازران » و « گازرون » گرفته شده است ، زیرا در زمان دیلمیان که کارخانه های پارچه بافی در کازرون پارچه های « توزی » و « دبیکی » را می بافت و صادر می نمود ، دوازده هزار گازر یعنی شویندگان الیاف کتان ، در این شهر زندگی می کردند و به همین جهت این شهر به شهر گازران یعنی شهر گازرها معروف شده بود که نام گازران در بعضی متون به صورت « گازران » و « کازران » آمده است . « گازران »  در تلفظ به صورت « گازرون » و « کازرون » تحریف یافت و اکنون نام « کازرون » باقی مانده است . در بعضی کتب « گازرات » نیز آمده است . کازرون به واسطه تولید پارچه های مرغوب با شهر « دمیاط » مصررقابت می کرده و به همین جهت به « دمیاط عجم » نیز مشهور است .

برخی ازاهالی کازرون نیز به طور عامیانه وجه تسمیه کازرون را از « کوه زرّان» می دانند و معتقدند چون کوه های آن به خاطر داشتن درختان و ثمرات جنگلی ، زر خیز است ، آن را « کوه زرّان » نامیده و به صورت « کازرون » تحریف یافته که ریشه تاریخی ندارد و تنها در اعتقاد برخی از مردم چنین وجه تسمیه ای بیان شده است .

 

نــــژاد

نژاد مردم شهرستان کازرون ، همانندمردم جنوب ایران ، از نژاد پارسه یا ( پاراسواژ) شعبه ای از نژاد آریاست که تقریبا 3 هزار سال پبش از میلاد از مسکن اصلی خود به ایران و فارس آمده اند . مردم کازرون تا اندازه زیادی اصالت  نژاد خود را حفظ کرده اند ، زیرا وقتی در میان رعایای کازرون گردش می کنیم و صفات و عادات آنان را مورد دقت قرار می دهیم ، قرابت و نزدیکی زیادی با نژاد آریائی قدیم در آنان می بینیم .  واژه های محلی و آداب و رسومی که نسل به نسل حفظ کرده اند  نشانگر این واقعیت می باشد .

 

زبان

زبان فارسی یعنی زبانی که ساکنان ایران و افغانستان و قسمتی از هندوستان و پاکستان به آن سخن می گویند ، از پارس سرچشمه گرفته است . واژه هائی که در کازرون بکار می گیرند نزدیکی با زبان فارس قدیم دارد.

گویش ها ( کازرونی ، دوانی ، دوسیرانی ، بورنجانی ، عبدویی و ... ) آداب ، رسوم ، سنت ها ، متل ها و مثل های موجود در این منطقه به خاطر در بر داشتن ویژگی های زبان و فرهنگ کهن این دیار ، از دیر باز توجه زبان شناسان را به خود جلب کرده است.

 

دیـن

پیش از حمله اعراب اهالی کازرون و شاپور و دیگر بخش های این شهرستان مانند همه ایرانیان دین زردشتی داشتند و بویژه در شاپور چندین آتشکده بزرگ وجود داشته که آثار ویرانه های آن هنوز باقی است . پس از فتح ایران به دست اعراب در زمان خلیفه دوم ( 13 هجری قمری) و تصرف کازرون به سرداری حکم بن ابی العاص ، عده ای از اهالی این دیار به دین اسلام درآمدند . در سده چهارم و پنجم تعداد زردشتیان کازرون زیاد بوده است و دراین هنگام مردی زردشتی به نام خورشید که او را دیلم گبر نیز می گفتند حاکم کازرون بوده است . سلمان فارسی نخستین شخص از اهالی کازرون است که در خدمت حضرت رسول صلی الله علیه وآله به دین اسلام مشرف شد و حکمی از آن جناب گرفت که کازرونیها از دادن مالیات و جزیه معاف باشند . بیشتر اهالی کازرون و اطراف آن تقریبا تا سال 400 هجری قمری زردشتی بودند و از این سال به بعد به واسطه کوشش شیخ ابواسحق فرزند شهریار کازرونی مردم کازرون کم کم مسلمان شدند . تا زمان صفویه و رسمیت یافتن مذهب تشیع اهالی این سرزمین شافعی بودند و علمای بزرگی نیز از میان آنان برخاستند . امروز مذهب همه اهالی شیعه اثنی عشری است و در مذهب تعصب دارند . در کازرون اقلیت های مذهبی کم است و در حقیقت 99 درصد از مردم شهرستان کازرون مسلمان هستند و یک درصد باقی مانده شامل ادیان دیگر می باشد .

http://www.shahresabzcity.blogfa.com/

( منبع قسمت جمعیت : پیش بینی جمعیت و نیروی انسانی شهرستان کازرون طی دهه 1385 ـ 1375. چاپ سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان فارس )